Democratic Innovations in Youth Work

Projekt

Ten zestaw narzędzi, przeznaczony dla osób pracujących z młodzieżą i nauczycieli, opracowano w ramach europejskiego projektu Democratic Innovations in Youth Work (DIYW, pol. Demokratyczne Innowacje w Pracy z Młodzieżą). Projekt współfinansował program Unii Europejskiej Erasmus+. Zainicjowały go cztery organizacje społeczeństwa obywatelskiego oraz przedsiębiorstwa społeczne: Katalońskie Stowarzyszenie Ekspertów Polityki Młodzieżowej (Hiszpania), Centrum Edukacji Obywatelskiej (Polska), Obywatele dla Europy (Niemcy) i Niemieckie Towarzystwo Edukacji Demokratycznej. Celem projektu jest stawienie czoła rosnącemu rozczarowaniu demokracją i jej erozji w Europie. Celem projektu jest wspieranie osób pracujących z młodzieżą w upodmiotowieniu młodych ludzi tak, aby wyobrażali sobie demokrację w szerszym rozumieniu niż tylko wybory. Zależy nam na tym, by młodzi widzieli siebie jako aktywnych budowniczych demokracji partycypacyjnej.

Od stycznia 2021 do sierpnia 2023 roku projekt gromadził osoby pracujące z młodzieżą, nauczycieli i nauczycielki, działaczy i działaczki społeczeństwa obywatelskiego, młodych ludzi, twórców i twórczynie filmów oraz ekspertów i ekspertki w dziedzinie innowacji demokratycznych. Zgromadzeni pracowali, przetestowali i rozpowszechnili materiały dydaktyczne, które mają pomóc osobom pracującym z młodzieżą w zapoznawaniu młodych ludzi z innowacjami demokratycznymi. Innowacje te stworzono w celu rozwijania demokracji i angażowania ludzi, zwłaszcza młodych, w tworzenie polityki i podejmowanie decyzji wpływających na ich życie.

Przewodnik

Nasz przewodnik pomoże ci wprowadzić temat innowacji demokratycznych do pracy z młodzieżą i zastosować rozwiązania partycypacyjne w swojej praktyce. W publikacji znajdziesz opisy działań i metod edukacji nieformalnej, dzięki którym tak przedstawisz ten temat młodym ludziom (w wieku od 12 do 20 roku życia), by zainspirować ich do większego zaangażowania w proces podejmowania decyzji w ich szkołach i społecznościach.

Przedstawiamy następujące trzy rodzaje innowacji demokratycznych, które można wprowadzić w różne konteksty pracy z młodzieżą:

W przewodniku znajdziesz następujące elementy dla wymienionych innowacji:

Trzy krótkie filmy prezentujące zastosowanie każdej z innowacji demokratycznych w Niemczech, w Hiszpanii (Katalonii) i w Polsce. Filmy przedstawiają mechanizm partycypacji, pozwalający różnym osobom wziąć udział w procesie podejmowania decyzji, który można uznać za przykład dobrej praktyki.
Zestaw trzech aktywności (jedna do jednego filmu) do zaproponowania młodzieży przy testowaniu opisanych innowacji demokratycznych. Są one przeznaczone zarówno dla szkolnych, jak i pozaformalnych grup młodzieży. Aktywności powinny być przeprowadzone przez osobę pracującą z młodymi ludźmi na podstawie instrukcji, która krok po kroku przeprowadzi przez cały proces. Jedne działania mogą trwać 45 minut, inne nawet kilka godzin, jedne skupiają się na prezentacji danej innowacji demokratycznej, inne zawierają elementy wspólnego podejmowania decyzji.

Przewodnik ma za zadanie wspierać cię w codziennej pracy. To ty decydujesz, które z tych działań wykorzystasz i jak dostosujesz je do swoich potrzeb (albo do potrzeb swojej grupy).

Zaprezentowane metody i przykłady działań to nie jedyne rozwiązania, które można wykorzystać w kryzysie demokracji, tych sposobów na pewno jest więcej, podobnie zresztą jak w przypadku innych wyzwań współczesnych czasów. Przewodnik pomyślano tak, by pomóc ci w zmierzeniu się z zagadnieniami innowacji demokratycznych i różnymi metodami wprowadzenia ich do pracy z młodzieżą. Życzymy powodzenia!

Pobierz przewodnik

Czym są innowacje demokratyczne?

Innowacje demokratyczne rozumiemy jako partycypacyjne procesy i narzędzia, wzmacniające zaangażowanie ludzi w podejmowanie decyzji i tworzenie polityki, poza cyklicznym udziałem w wyborach. Innowacje demokratyczne są rozwijane jako odpowiedź na światowy kryzys demokracji. Objawia się on rozczarowaniem obywateli i obywatelek obecnymi demokracjami, poczuciem braku wpływu na ważne dla nich sprawy. Poza niewielką grupą reprezentantów wyłonionych w wyborach oraz tymi, którzy wpływają na finansowe decyzje polityczne, reszta społeczności biernie obserwuje odgórnie zapadające decyzje. Pomysł o stworzeniu tego przewodnika wyrósł z przekonania, że przestarzałe struktury hierarchicznych instytucji i narodowo-państwowej administracji, powstałe wiele lat lub nawet wieków temu - nie odpowiadają już na potrzeby obecnych i przyszłych pokoleń, jeśli chodzi o rozumienie demokracji. Niemniej jednak, poza najpowszechniejszym modelem demokracji przedstawicielskiej, istnieją też inne, uzupełniające i alternatywne modele (np. demokracji partycypacyjnej, deliberacyjnej, cyfrowej, płynnej) kreowania demokracji i podejmowania decyzji. Mimo, że mniej znane, dały one początek wielu ambitnym procesom partycypacyjnym, które odpowiadają na głębokie problemy i ułomność tradycyjnych mechanizmów demokracji przedstawicielskiej. Zaprezentowane w przewodniku innowacje nie są jedynymi rozwiązaniami, tak jak nie ma jednego sposobu na zażegnanie kryzysu demokracji. Wierzymy jednak, że stanowią dobre źródło inspiracji dla tych osób pracujących z młodzieżą, które chcą wzmacniać młode osoby w twórczym rozwiązywaniu problemów poprzez procesy partycypacyjne, a także same chcą zmieniać swoje klasy czy grupy młodzieżowe w bardziej partycypacyjne.

Partnerzy

Katalońskie Stowarzyszenie Ekspertów Polityki Młodzieżowej (ACPJ) powstało w 2004 roku w celu regulowania pracy młodych profesjonalistów oraz ich obrony przed instytucjami. Aby osiągnąć te cele, pracujemy na różnych płaszczyznach, tzn. obrona godności społecznej i pracowniczej młodych ludzi, reprezentowanie członków i współpracowników przed instytucjami prowadzącymi politykę młodzieżową. ACPJ zajmuje się również promowaniem projektowania ukierunkowanych programów szkoleniowych, tworzeniem niezbędnych mechanizmów gwarantujących reprezentację terytorialną członków stowarzyszenia, organizowanie działań formacyjnych i społecznych dla wzmocnienia spójności grupy i promowania rozwoju polityki młodzieżowej.
Centrum Edukacji Obywatelskiej (CEO) jest największą pozarządową organizacją edukacyjną w Polsce. Dzięki wsparciu CEO nauczyciele i nauczycielki wnoszą do szkół metody i tematy, które pomagają uczniom i uczennicom angażować się we własną edukację i lepiej radzić sobie z wyzwaniami współczesnego świata. Prowadzimy programy rozwijające wiarę we własne możliwości, otwartość i krytyczne myślenie, uczące współpracy i odpowiedzialności, zachęcające do zaangażowania w życie publiczne i działalność społeczną. Śledzimy aktualne trendy i odpowiadamy na wyzwania edukacyjne pojawiające się w zmieniającym się świecie. Rozwiązania proponowane przez CEO opierają się na ponad 28-letnim doświadczeniu, wiedzy ekspertów i współpracy z praktykami. Z naszego wsparcia korzysta około 40 tysięcy nauczycieli i dyrektorów szkół z blisko 10 tysięcy placówek w całej Polsce.
Citizens For Europe gUG (CFE) to organizacja non-profit z siedzibą w Berlinie, której celem jest wzmacnianie społeczeństwa obywatelskiego i demokracji, a także promowanie różnorodności oraz eliminowanie dyskryminacji i rasizmu. Od 2010 roku opowiada się za bardziej partycypacyjnym i inkluzywnym społeczeństwem na poziomie lokalnym i europejskim oraz dąży do reprezentowania wszystkich marginalizowanych społeczności. Działalność obejmuje badania i publikacje mające na celu upodmiotowienie poprzez szkolenia, doradztwo w zakresie różnorodności i integracji, gromadzenie danych dotyczących równości i przeciwdziałania dyskryminacji, oddolny aktywizm i audiowizualne projekty edukacyjne. Działania wdraża interdyscyplinarny i różnorodny zespół, we współpracy z sieciami i ekspertami w środowisku akademickim, polityce, społeczeństwie obywatelskim i społecznościach lokalnych. Projekty organizacji cieszą się dużym zainteresowaniem mediów internetowych, polityki i społeczności.
Niemieckie Towarzystwo Edukacji Demokratycznej (DeGeDe) to sieć podmiotów zajmujących się edukacją, praktyką edukacyjną, badaniami edukacyjnymi oraz administracją oświatową. DeGeDe zajmuje się także polityką edukacyjną mającą na celu promowanie i łączenie krajowych oraz międzynarodowych dyskursów na temat edukacji demokratycznej. Celem DeGeDe jest upodmiotowienie dzieci, młodzieży i dorosłych, aby mogli pomagać w kształtowaniu demokratycznego i inkluzywnego społeczeństwa. Dlatego DeGeDe promuje demokratyzację formalnych i nieformalnych instytucji i organizacji edukacyjnych. Wspiera dzieci, młodzież i edukatorów w budowaniu przedmiotowych i międzyprzedmiotowych kompetencji demokratycznych. Promuje dalszy rozwój edukacji demokratycznej poprzez dyskusje wśród członków, praktyczne projekty, a także nawiązywanie do dyskursów nauk społecznych, zwłaszcza teorii demokracji.

Wyłączenie odpowiedzialności. Wsparcie Komisji Europejskiej dla powstania tej publikacji nie oznacza poparcia dla jej treści. Odzwierciedlają one jedynie stanowisko autorów(-rek). Komisja nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek wykorzystanie informacji w niej zawartych.