DIYWProjekt prowadzony przez Biuro ds. młodzieży w regionie La Garrotxa obejmował serię aktywności i działań, których celem było zachęcenie młodych ludzi do partycypacji i ich upodmiotowienie.
Klub Młodzieżowy w La Garrotxa co roku zaprasza osoby w wieku 12-29 lat do składania propozycji, w co można zainwestować środki (10 tys. euro) pochodzące z Budżetu Młodzieżowego Rady Miasta Olot. Wszystkie aktywności są wybrane, zaprojektowane i zarządzane przez samą młodzież.
Od 2018 roku projekty zostały podzielone na dwie grupy wiekowe: 5 tys. euro przeznaczono na projekty składane przez osoby w wieku 12-16 lat, a kolejne 5 tys. euro na projekty składane przez osoby w wieku 17-29 lat. Każda z propozycji może kosztować maksymalnie 1200 euro.
Po głosowaniu autorzy i autorki wybranych propozycji są odpowiedzialni(-ne) za zarządzanie i organizowanie projektów ze wsparciem i przy facylitacji trenerów i trenerek młodzieżowych.
Jak to działa?
- Prezentacja i wypromowanie budżetów partycypacyjnych.
- Przygotowanie, zatwierdzenie i prezentacja propozycji młodych ludzi.
- Organizacja zgromadzenia, na którym autorzy i autorki wyjaśniają swoje propozycje, określa się możliwe przepięcia między projektami, jak też konsultuje koncepcję projektów.
- Kwerenda projektów, to znaczy weryfikacja zgodności projektów z regulaminem, ostateczne zatwierdzenie koncepcji.
- Głosowanie na poszczególne propozycje.
- Wspólne wdrożenie wybranych projektów (przez administrację i młodzież lub młodych dorosłych).
- Tablica, duży arkusz papieru
- Długopisy
- Małe samoprzylepne karteczki typu post-it, najlepiej w różnych kolorach
- Sprzęt do wyświetlenia filmu (telewizor, laptop lub projektor)
Główny cel:
- Osoby uczestniczące uczą się, jak krok po kroku wdrożyć rozwiązanie i budżet partycypacyjny.
Cele szczegółowe:
- Osoby uczestniczące uczą się o procesie budżetu partycypacyjnego.
- Osoby uczestniczące zastanawiają się, jak uczynić BP bardziej włączającym.
- Osoby uczestniczące uczą się, jak zorganizować budżet partycypacyjny.
1. Wstęp (10 minut)
Powiedz grupie, że dzisiaj będziecie rozmawiać o budżetach partycypacyjnych. Zadaj następujące pytania:
- Czy kiedykolwiek słyszeliście o budżetach partycypacyjnych? Jak byście zdefiniowali budżet partycypacyjny?
- Czy kiedykolwiek uczestniczyliście w BP? Jeżeli tak, to w jaki sposób?
Wyjaśnij, że budżet partycypacyjny to proces, w którym mniejsza społeczność, np. mieszkańcy(-nki) dzielnicy, społeczność szkoły, członkowie(-kinie) organizacji, decyduje, na co wydać wyznaczoną część wspólnych funduszy. Podkreśl, że budżet partycypacyjny nie dotyczy wyłącznie głosowania – jest to proces obejmujący wiele kroków, każdy z nich przewiduje szerokie zaangażowanie społeczne.
2. Projekcja filmu (20 minut)
Wręcz każdej osobie długopis i dwie karteczki post-it, w dwóch różnych kolorach. Powiedz wszystkim, że za minutę obejrzą film dotyczący budżetu partycypacyjnego w regionie Garrotxa położonym w Katalonii (Hiszpania). Zadaniem młodzieży jest uważnie obejrzeć film, notując na karteczkach odpowiedzi na następujące pytania:
- Co moim zdaniem jest najbardziej ciekawe w tym procesie?
- Jakie pytanie nasuwa mi się, gdy myślę o tym konkretnym BP albo w ogóle o BP?
Po obejrzeniu filmu zbierz karteczki post-it i umieść je na flipcharcie, grupując je kolorami. Odpowiedz na wszystkie pytania dotyczące budżetu partycypacyjnego w Garrotxa i w ogóle budżetach partycypacyjnych (patrz: opisy w przewodniku). Jeśli na jakiś temat brakuje ci wiedzy, przyznaj to przed młodzieżą, zachęcając uczniów i uczennice do samodzielnego poszukania informacji na ten temat.
3. Wprowadzenie do symulacji (15 minut)
Podziel osoby uczestniczące na mniejsze grupy (po 3-5 osób w grupie). Powiedz, że w trakcie warsztatów będą odgrywać rolę zespoły organizującego budżet partycypacyjny. Każda grupa to inna drużyna organizująca budżet. W trakcie aktywności grupy przejdą przez kolejne etapy, przez które przechodzą organizatorzy(-rki) prawdziwych budżetów partycypacyjnych.
- Każdemu zespołowi wręcz kopię załącznika 1.
- Omów z grupą główne zasady budżetu partycypacyjnego i upewnij się, że wszyscy je rozumieją.
- Każdej grupie wręcz wydrukowaną kopię scenariusza (załącznik 2) i poproś, by wszyscy przeczytali go uważnie. Powiedz, że wszystkie grupy przejdą przez kolejne etapy organizacji BP i że na każdym z tych etapów czeka ich zadanie do wykonania.
4. Regulamin (45 minut)
Powiedz osobom uczestniczącym, że ich pierwszym zadaniem będzie stworzenie wstępnego zarysu regulaminu BP. Wręcz każdej grupie arkusz flipchartu oraz długopisy lub markery. Postanowienia regulaminu powinny odpowiadać na następujące pytania:
- Kto jest organizatorem BP i skąd pochodzą fundusze?
- Kto jest w grupie organizującej BP (grupie projektowej)?
- Kto może składać wnioski? W jaki sposób organizatorzy sprawdzają, czy osoba jest uprawniona do składania wniosku?
- W jaki sposób zostaną wydane pieniądze? Ile może kosztować jeden projekt?
- Co powinna zawierać propozycja projektu?
- W jaki sposób osoby mogą składać wnioski?
- Jaki jest termin złożenia wniosku? Kto zatwierdza i odrzuca projekty? Jak dużo czasu mają autorzy i autorki projektów na ewentualną ich poprawę?
- W jaki sposób zostaną wybrane projekty? Kto może brać udział w głosowaniu?
Po 30 minutach (lub gdy wszyscy skończą) omówcie zaproponowane zasady. Daj osobom uczestniczącym szansę na wyjaśnienie podjętych decyzji i zastanowienie się, dlaczego grupy wypracowały podobne lub inne postanowienia. Podsumuj – opracowanie regulaminu jest kluczowym etapem organizacji BP. W prawdziwym życiu proces ten potrafi zabrać nawet kilka tygodni.
5. Promocja (60 minut)
Zapowiedz grupom, że teraz muszą poinformować mieszkańców i mieszkanki Zmyślonej Woli o tym, że w ich mieście odbywać się będzie budżet partycypacyjny. By to zrobić, każda grupa musi nagrać krótkie ogłoszenie w formie spotu telewizyjnego lub radiowego* (trwającego do 3 minut), w którym wyjaśnią:
- Czym jest budżet partycypacyjny?
- Jakie obowiązują zasady w tym budżecie partycypacyjnym?
- Gdzie można dowiedzieć się czegoś więcej na ten temat?
Przydziel każdej grupie 35 minut na nagranie spotu. Po tym czasie każda grupa może zaprezentować na forum swoje nagranie. Omówcie, co powinno pojawić się w tych nagraniach. Co grupy zrobiłyby, gdyby dysponowały większym budżetem i większą ilością czasu.
- Jeśli nie dysponujesz sprzętem do wykonania tej aktywności, możesz poprosić grupy, żeby wykonały plakaty zamiast filmików.
6. Zbieranie koncepcji, promocja projektów i głosowanie (30 minut)
Przekaż młodzieży, że Rada Miasta Zmyślona Wola prosi o to, by każdy obywatel i każda obywatelka mieli dostęp do udziału w procesie BP, a zwłaszcza nastolatkowie, osoby starsze, imigranckie, bez dostępu do internetu oraz z niepełnosprawnościami.
Zadaj pytania:
- W jaki sposób można pomóc tym grupom składać wnioski?
- W jaki sposób poinformujecie te grupy o możliwości głosowania na projekty?
- W jaki sposób zapewnicie tym grupom równy dostęp do głosowania?
Po 15 minutach poproś każdą grupę o odczytanie na głos swoich pomysłów. Podkreśl, że trudno mówić o demokracji, dopóki nie zapewnimy każdemu równej szansy włączenia się w procesy społeczne.
7. Podsumowanie (30 minut)
Pogratuluj wszystkim grupom wspaniałej pracy. Powiedz, że w prawdziwym życiu organizatorzy mają o wiele więcej czasu, żeby przemyśleć każdy z kroków i przeprowadzić proces BP. Masz jednak nadzieję, że dzięki warsztatom zyskali wyobrażenie, jak wygląda organizacja budżetu partycypacyjnego. Połącz osoby uczestniczące w pary (zadbaj o to, żeby pary tworzyły osoby z różnych grup). Poproś, by w parach odpowiedzieli na następujące pytania:
- Jaka była najciekawsza część dzisiejszego warsztatu?
- Jaka jest najciekawsza część procesu organizacji BP? Jaka jest najtrudniejsza?
- Jaka była najważniejsza rzecz, jakiej się dzisiaj nauczyli?
Po 10 minutach pracy w parach poproś osoby uczestniczące o podzielenie się swoimi przemyśleniami na temat warsztatu i BP.
Powiedz młodzieży, że nawet w tak młodym wieku mogą zorganizować BP, np. w szkole, grupie młodzieżowej albo w swojej społeczności lokalnej. Każdy może uformować grupę projektową i wypromować tę koncepcję wśród swoich przyjaciół i rodzin.