DIYWAula to koncepcja, która powstała w 2014 roku. Działając za pośrednictwem platformy internetowej umożliwia uczniom i uczennicom szkół podstawowych i liceów, w wieku 11-18 lat, rozwijanie własnych projektów dotyczących zmian w środowisku szkolnym oraz decydowanie o sposobie wdrażania swoich pomysłów. Aula daje uczniom i uczennicom szansę na zastanowienie się nad procesem w kontekście klasy szkolnej i zbadanie powiązań między decyzjami w życiu codziennym a demokratyczną współodpowiedzialnością. Projekt został opracowany przez niemieckie stowarzyszenie Politik-Digital e.V. przy wsparciu Niemieckiej Federalnej Agencji Edukacji Obywatelskiej. Aula jest używana głównie w niemieckich szkołach, ale została również dostosowana do wykorzystania poza obszarem edukacji, np. podczas podejmowania decyzji przez społeczność lokalną.
Jak to działa?
- Rada szkoły, w skład której wchodzą uczniowie, nauczyciele i dyrekcja, sporządza umowę regulującą sposoby korzystania z platformy internetowej Aula. Umowa określa, w jaki sposób korzystający mogą wnosić pomysły do Auli, ale także zawiera ograniczenia dotyczące tego, co mogą robić. Dyrekcja szkoły zobowiązuje się również do podjęcia każdej propozycji, o której zdecydowano na platformie, o ile pomysł ten jest akceptowalny w ramach warunków szkolnej umowy dotyczącej używania platformy Aula.
- Po podpisaniu umowy przez wszystkie zaangażowane strony uczniowie otrzymują konto użytkownika i mogą logować się do platformy w dowolnym miejscu i czasie. Za pośrednictwem platformy internetowej mogą publikować, dyskutować, rozwijać własne pomysły i wspierać pomysły innych użytkowników.
- Po opracowaniu pomysłów i tematycznym ich pogrupowaniu kierownictwo szkoły sprawdza, czy pomysł jest zgodny z zasadami umowy i wykonalny w praktyce.
- Następnie pomysły są poddawane pod głosowanie.
- Wszystkie pomysły, które uzyskały wystarczającą liczbę głosów, są wdrażane. Odpowiedzialność za realizację pomysłu spoczywa na osobie zgłaszającej pomysł oraz zespole projektującym. Zespoły mogą poprosić o pomoc przedstawicieli i przedstawicielki klas, dyrekcję szkoły lub wychowawców i wychowawczynie.
Platforma Aula jest moderowana przez osoby nauczycielskie i uczniowskie, chcące przyjąć na siebie większą odpowiedzialność oraz niektóre role administracyjne. Rodzice mają możliwość otrzymania własnych kont na platformie. Te konta umożliwiają zapoznanie się z pomysłami i dyskusjami toczącymi się w szkole lub klasie ich dziecka.
- Film o Aula
- Sprzęt do wyświetlenia filmu (telewizor, laptop lub projektor)
- Tablica
- Papier typu flipchart lub inne duże arkusze papieru
- Kolorowe długopisy i zakreślacze
- Zielone, żółte i czerwone karteczki samoprzylepne (tyle, ilu uczestników)
Główny cel:
- Osoby uczestniczące zdobywają informacje na temat cyfrowej partycypacji na przykładzie aplikacji Aula.
Cele szczegółowe:
- Osoby uczestniczące rozumieją pojęcie cyfrowej partycypacji.
- Osoby uczestniczące poznają możliwości wykorzystania cyfrowej partycypacji w szkołach.
- Osoby uczestniczące tworzą pomysły wykorzystania narzędzi cyfrowych w podejmowaniu decyzji w swoich szkołach.
1. Wstęp (5 minut)
Powiedz grupie, że tematem warsztatów będzie partycypacja, ze szczególnym uwzględnieniem partycypacji cyfrowej. Termin ten odnosi się do różnych sposobów, w jakie ludzie angażują się w podejmowanie decyzji w swoich społecznościach (szkołach, miastach, krajach). Istnieją tradycyjne formy uczestnictwa (np. głosowanie, kandydowanie w wyborach, pisanie petycji) oraz bardziej innowacyjne, które z roku na rok stają się coraz popularniejsze. Podczas zajęć omówicie, w jaki sposób narzędzia cyfrowe mogą korzystnie wpłynąć na partycypację osób w waszej szkole.
2. Czy Aula może być dla nas wzorem? (20 minut)
Powiedz grupie, że teraz obejrzycie krótki film prezentujący przykład uczestnictwa cyfrowego. Wyjaśnij, że po obejrzeniu filmu spróbujecie udzielić odpowiedzi na poniższe pytania.
Zapisz pytania na tablicy lub wyświetl je na ekranie:
- Jak opisał(a)byś ideę Auli swoim rówieśnikom?
- Jakie możliwości dla uczniów i uczennic tworzy ta platforma?
- Jakie mogą być wyzwania podczas wdrażania podobnego procesu decyzyjnego w szkołach?
Osoby uczestniczące oglądają film o Auli.
Po obejrzeniu filmu powiedz, że będą pracować w trzech fazach. Na początek przez 2 minuty samodzielnie zastanowią się nad pytaniami. Następnie przez 6 minut będą dzielić się swoimi przemyśleniami w parach i wspólnie opracują wnioski. Na koniec każda para uczniów przedstawia swoje przemyślenia na forum. Ostatni etap potrwa około 12 minut.
Zapytaj osób uczestniczących, czy mają pytania dotyczące filmu i zasad korzystania z Auli. Najczęściej zadawane pytania i odpowiedzi na nie znajdziesz w załączniku 1.
3. Lista narzędzi cyfrowych (15 minut)
Powiedz grupie, że Aula to wyjątkowa innowacja, ale jej elementy może łatwo wykorzystać dowolna grupa. Zapytaj, czy znają lub korzystają z narzędzi cyfrowych pomocnych w procesach takich jak:
- tworzenie nowych projektów i pomysłów
- omawianie nowych pomysłów
- debatowanie
- wspólne podejmowanie decyzji.
Na tablicy zapisz narzędzia wymienione przez uczestników. Wyjaśnij grupie, że lista przyda się w następnym etapie warsztatów.
4. Dostępność partycypacji cyfrowej (30 minut)
Poproś osoby uczestniczące, aby zastanowiły się nad ograniczeniami związanymi z partycypacją cyfrową. Podkreśl, że prawdziwa demokracja jest możliwa tylko pod warunkiem dostępności dla wszystkich.
Daj grupie dwa pytania do przemyślenia:
- Czy możesz podać przykłady sytuacji, w których uczniowie lub uczennice nie mają równego dostępu do tego narzędzia cyfrowego?
- Jak moglibyśmy rozwiązać te problemy? Zaproponuj co najmniej trzy rozwiązania.
Po 10 minutach poproś osoby, aby podzieliły się swoimi odpowiedziami z grupą. Na tablicy lub flipcharcie sporządź listę możliwych problemów i zaproponowanych rozwiązań.
5. Narzędzia cyfrowe w naszej grupie (90 minut)
Podziel uczniów na grupy liczące od trzech do pięciu osób. Daj każdej grupie flipchart i długopisy w różnych kolorach. Poproś zespoły, aby zastanowiły się nad wykorzystaniem narzędzi cyfrowych do podejmowania decyzji w grupie. Określ, że ich zadaniem jest wybranie problemu lub zagadnienia ważnego w ich grupie, które można rozwiązać poprzez podjęcie decyzji (np. wybór celu wycieczki lub decyzje dotyczące wyglądu ich pracowni). Następnie zespoły powinny stworzyć propozycję, w jaki sposób mogą wykorzystać znane im narzędzia cyfrowe do podejmowania wspólnych decyzji. Podkreśl, że propozycje muszą wykraczać poza samo głosowanie, tzn. umożliwiać uczniom dzielenie się swoimi przemyśleniami, propozycjami, dyskusjami.
Grupy powinny stworzyć propozycję, odpowiadając na pytania:
- Jakim tematem czy problemem chcemy się zająć?
- Jaką decyzję związaną z tym problemem należy podjąć?
- Jakich narzędzi możemy użyć w tym przypadku?
- Jakie możliwości da nam to narzędzie?
- Dlaczego narzędzia cyfrowe pomogłyby nam w podjęciu tej decyzji?
- Jak krok po kroku należy przeprowadzić ten proces?
Zapisz te pytania na tablicy, tak by wszyscy je widzieli.
Osoby uczestniczące powinny narysować plakat reklamujący swoją propozycję i przygotować się do zaprezentowania jej całej grupie.
Daj zespołom 40 minut na stworzenie propozycji. Następnie poproś o zaprezentowanie poszczególnych pomysłów na forum przez 5 minut. Po każdej prezentacji reszta grupy ma 5 minut na zadawanie pytań prezentującym. Każda grupa odpowiada na pytania lub zapisuje je do rozważenia później. Na koniec tej części cała grupa może wspólnie zdecydować w drodze konsensusu, które propozycje chce zastosować w swojej grupie.
Podsumowanie i informacja zwrotna (40 minut)
Przypomnij grupie o wszystkim, o czym rozmawialiście podczas tych warsztatów. Daj osobom uczestniczącym po trzy karteczki samoprzylepne: zieloną, żółtą i czerwoną. Poproś o napisanie na nich:
- Na zielonej kartce zapisują wniosek, refleksję lub myśl będącą efektem warsztatów.
- Na żółtej kartce zapisują pytania lub obawy z jakimi kończą warsztaty.
- Na czerwonej kartce zapisują niezrozumiałe rzeczy dotyczące cyfrowej partycypacji.
Daj grupie 5 minut na zapisanie odpowiedzi. Zbierz karteczki i pogrupuj je tematycznie na tablicy czy flipcharcie. Podsumuj odpowiedzi w każdej kategorii (zielony/żółty/czerwony). Jeśli potrafisz, to odpowiedz na pytania lub odnieś się do wątpliwości. Jeśli nie, zachęć uczniów do zbadania tematu po warsztatach.